Τρίτη 16 Ιουλίου 2013

"Της ροής και της τέφρας". Κριτική της Μαίρης Ζαχαράκη




Μ’ ένα βιβλίο ...πετάω

«Πάνω απ’ το σκοτάδι είναι ο λόγος.
Τα άνθη της ροής και της τέφρας
Η αγάπη που δεν χάθηκε
Η διαύγεια των φωτισμένων δακρύων».

«Της Ροής και της Τέφρας» τιτλοφορείται η νέα ποιητική συλλογή του Τάκη Τσαντήλα που κυκλοφορεί από την Άνεμος Εκδοτική. Από το 1982 δηλώνει την παρουσία του στα γράμματα ο δημιουργός, εκδίδοντας σε συνεργασία με τον Κώστα Κολλημένο τα «Είδωλα που κραυγάζουν». Η σχέση του με την πένα και το χαρτί συνεχίζεται με συμμετοχές σε ανθολογίες και προσωπικές συλλογές. Η ποίησή του έχει χρώμα, φως, άρωμα κι έναν υφέρπων ερωτισμό, σιωπηλό, ανερμήνευτο, υποβλητικό:

«Έτσι σε ανιχνεύω μικρή μου
σαν κρυφή τ’ ουρανού αταξία
σαν βροχή που αλώνει τη σύμπασα μνήμη
σαν σιωπή που ποθεί τον ανήμερο λόγο
σαν ροή της ανάστατης θάλασσας
και βυθίζομαι, βυθίζομαι,
βυθίζομαι στα απύθμενα μάτια σου
εκεί που μονάχα
ναυάγια και όνειρα αθροίζονται.
Έτσι σε ανιχνεύω σου λέω
ρίχνοντας φως
στις αδιάβατες νύχτες σου».

Παρ’ όλα αυτά, ακόμη κι αν η σκέψη του δημιουργού, δουλαγωγείται από την αδιαπέραστη σαγήνη, του άτακτου γιου της Αφροδίτης, τα πόδια του παραμένουν ριζωμένα στη γη και το βλέμμα του στην πραγματικότητα.

«Από ένα τίποτα ξεχάσαμε ποιοι είμαστε
από ένα κρίμα βυθιστήκαμε στο κύμα
από έναν λόγο άνευ λόγου
δίχως να προσπαθήσουμε να κολυμπήσουμε
δίχως να εννοήσουμε
πως η ζωή συνωμοτεί με τ’ απρονόητα
και μας καταποντίζει».

Από την ποίηση παίρνει δύναμη να συνεχίσει να ονειρεύεται, την καταριέται και την ευλογεί, την προσδοκά και την φοβάται:

«Τους εχθρούς μου τους ξέρω
Από τους στίχους που φυλάγομαι».

Ανδρώνεται και παραιτείται:

«Τώρα τυφλός
δεν έχω να δω
δεν έχω να πω
δεν έχω να γράψω
τίποτα
τίποτα
τίποτα
παρά μονάχα αδρανής
να υπομένω την ατελείωτη ορμή των κυμάτων».

Κάποια στιγμή την αναγνωρίζει ως γενεσιουργό αιτία του ξεδιπλώματος του ψυχικού του θησαυρού:

«Η ποίηση είναι η μαμή των θαυμάτων
Μια διαρκής έμπνευση
με φόντο το πάθος
το λάθος
το άνθος.
Η αγρύπνια των λέξεων, των συναισθημάτων
των αναπνοών, των αισθήσεων.
Το φως που αντιμάχεται το σκοτάδι
όπως η κίνηση αντιμάχεται τη φθορά
όπως η ζωή, τον θάνατο».

Την στολίζει μαλαματένιο φως κι ανυπότακτο φεγγάρι:

«Αβάσταχτη
η σελήνη τις νύχτες των απονενοημένων ονείρων,
η αγάπη που αναριγά στον ερχομό του φωτός
και ξεσπάει σε δάκρυα…».

ή:

«Ανύψωσα τον λόγο ως το βλέμμα σου
κι έλαμψε η σελήνη στους αιθέρες»

και πάλι:

«Πάλι με στίχους ναυαγούς
με βρίσκει η νύχτα
και με το νου ν’ ανασκαλεύει μνήμες
σ’ ανεμόδαρτα φεγγάρια».

Ιχνηλατεί στιγμές, έρμαια στο ορμητικό ποτάμι του χρόνου και της μνήμης:

«Άναρχος ο χρόνος
μας χαιρετά
μας προσπερνά
μας βλαστημά
και χάνεται
μες στα κενά αθέατων σιωπών
ενώ το φως συλλέγει μνήμες
απ’ τις κρήνες των ονείρων».

Κι ορίζει σημείο συνάντησης τ’ ανοιχτά των καιρών:

«Θ’ ανταμωθούμε ξανά στ’ ανοιχτά των καιρών
στον ουρανό με τις μνήμες
εκεί που τα άστρα φέγγουν αιώνια
κι αποστεγνώνουν το δάκρυ στο βλέμμα μας
έτσι που να μας βρει η αυγή
σφριγηλούς κι ακμαίους».

Εκεί θα τον βρούμε να μειδιά, αναπολώντας στίχους και στιγμές της ροής και της τέφρας. Να σημειώσουμε πως το ιδιαίτερο εξώφυλλο είναι από εικαστικό έργο «Ανθρώπων Ίχνη» του Μάριου Σπηλιόπουλου. Αισχύλεια 2008 και οι πολύ όμορφες ασπρόμαυρες φωτογραφίες, του εσωτερικού της ποιητικής συλλογής είναι της Βούλας και του Κωνσταντίνου Ανδρώνη. Ταξιδέψτε μ’ αυτό το βιβλίο και καλέστε συνοδοιπόρους σας αυτούς που αγαπάτε, χαρίζοντάς τους ένα αντίτυπο.

Μαίρη Ζαχαράκη - Δημοσιογράφος / Ραδιοφωνικός παραγωγός / Κριτικός

Δημοσιεύτηκε στον ιστολόγιο "filodimos.gr" το μεγαλύτερο ειδησεογραφικό portal της Αιγιαλείας στις 14 Σεπτέμβρη του 2012.

Τρίτη 9 Ιουλίου 2013

Ανίχνευση



Το φως εισέρχεται αθώρητα στις φλέβες μας

σαν τον αρχάγγελο που διεισδύει στ' όνειρο

σαν πινελιά μυστικιστή ζωγράφου

όπου μες στον δυσνόητο και σκοτεινό καμβά του

διακρίνεις να προσεύχεται

μια δακρυσμένη νέγρα Παναγιά



Τάκης Τσαντήλας


Εικονική λογοτεχνία και ποίηση

"Συμπαντικές διαδρομές" - 2007